Jinekolojik endoskopi, infertiliteye yol açabilen fallop tüpleri ve overlere ait patolojiler ile uterusun doğuştan anormallikleri, myomlar, endometrial polipler gibi uterin patolojilerin teşhis edilmesine ve tedavisine yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmış optik aletlerin kullanıldığı cerrahi bir disiplindir.
Tıbbi ve teknolojik gelişmeler ışığında günümüzde endoskopik cerrahi sayesinde jinekolojik problemler yüksek başarı ile tedavi edilebilmektedir.
Jinekolojik endoskopide histeroskopi ve laparoskopi olmak üzere iki farklı yöntem kullanılmaktadır. En basit tanımıyla laparoskopik cerrahi karın içinin, histeroskopik cerrahi ise rahim içinin kamera ile görüntülenerek tanı ve gerektiğinde ilgili tedavinin uygulanmasıdır.
Laparoskopi nedir?
Laparoskopi, küçük bir kesi ile karın boşluğuna girilmesini sağlayan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Gelişen teknolojiye bağlı olarak laparoskopik cerrahi, günümüzde hızla konvansiyonel cerrahinin yerini almaktadır.
Laparoskopi hastane ortamında gerçekleştirilir. Genellikle iki veya daha fazla küçük kesiden giriş yapılarak, laparoskop cihazı yardımıyla rahim, yumurtalıklar ve fallop tüpleri gibi iç genital organlar ve pelvis boşluğu incelenir. İnceleme sırasında tespit edilen problemlerin düzeltilmesi gerektiğinde ise cerrahi işleme geçilir. Yöntem genel anestezi altında yapılır ve yapılacak cerrahinin tipine göre süresi değişkenlik göstermektedir.
Tanısal laparoskopi infertilite problemi olan kadınlarda fallop tüplerinin değerlendirilmesi amacıyla ayrıca kronik pelvik ağrı, yapışıklıklar ve endometriozis şüphesi olan hastalarda iç genital organların değerlendirilmesi amacıyla uygulanabilmektedir. Myomlar, yumurtalık kitleleri, dış gebelik, endometriozis ve inflamatuar kitlelerin tedavisinde de laparoskopik yaklaşım tercih edilebilen bir yöntemdir.
Doktorların açık cerrahiye ihtiyaç duymadan ameliyat yapabilmelerini sağlayan laparoskopik cerrahi sayesinde;
- İyileşme süresi kısalmakta,
- Hastanede yatış süresi azalmakta,
- Komplikasyon riski minimal seviyeye indirilmekte,
- Kaygı yaratmayacak düzeyde, belli belirsiz yara izi oluşmaktadır.
İnfertilite tanı ve tedavisinde laparoskopi kullanımı
Laparoskopi infertil olgularda temel olarak fallop tüplerinin açıklığının ve yumurtalıklarla ilişkisinin değerlendirilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Tüplerin açıklığı, uterus kavitesine vajinal yoldan verilen steril bir sıvı olan metilen mavisi ile değerlendirilmektedir. Laparoskopi, temel tanısal testlerden kesin bir sonuç alınamadığı ‘açıklanamayan kısırlık’ vakalarında da uygulanabilmektedir. İnfertilite nedenlerinden olan endometriozisin kesin tanısı da laparoskopi ile konulabilmektir. Bu bakımdan endometriozisin potansiyel bir semptomu olan pelvik ağrı yaşayan kadınlara da laparoskopi önerilebilir.
Kadınlarda infertiliteye yol açabilen; fallop tüpleri ile ilgili hidrosalpinks (tüplerin tıkanıklığa bağlı formlarının bozularak içi sıvı dolu şekilde şişmesi) gibi problemlerde laparoskopi ile tespit edilebilir ve yine aynı yöntemle tedavi uygulanır.
Histeroskopi nedir?
Histeroskopi, rahim (uterus) boşluğunun veya rahim içinin kamera yardımı ile görüntülenmesine yardımcı olan bir prosedürdür. Histeroskop adı verilen 6 milimetre çapında kameralı ince bir tüp, rahim içine vajinal yoldan yerleştirilir. Klinik ortamda gerçekleştirilen bu işlemde anesteziye gerek olmayabilir. Ancak tespit edilen problemlere müdahale edilecekse veya hasta hassasiyeti dikkate alınarak işlem anestezi altında yapılabilir.
Yaklaşık 15 ila 30 dakika süren işlemin ardından hasta günlük yaşamına hemen geri dönüş yapabilir. Histeroskopi infertilite problemi olan veya tekrarlayan düşükler, anormal uterin kanama ve postmenopozal kanaması olan hastaların değerlendirilmesinde de kullanılan bir endoskopik yöntemdir.
Histereskopinin diğer ameliyatlara göre avantajları; non-invaziv yöntemle rahim problemlerinin tanı ve tedavisini mümkün hale getirmesi, iyileşme süresinin son derece kısa olmasıdır.
İnfertilite tanı ve tedavisinde histeroskopi kullanımı
Kadınlarda infertiliteye neden olabilen rahim boşluğu içinde yer kaplayan myomlar, polipler ve olası yapışıklıkları tespit etmek için tanısal histeroskopi kullanılır. Tespit edilen bu problemler aynı anda ve tek operasyonda tedavi edilebilmektedir.
Tüp bebek öncesi rahim içinin değerlendirilmesinde tanısal histeroskopiden yararlanılabilir.
Ayrıca tekrar edilen tüp bebek uygulamaları ile kaliteli embriyo elde edilmesine rağmen gebeliğin gerçekleşmemesi durumlarında da yeni bir tedaviye geçilmeden önce histeroskopi uygulanması önerilebilir.
